ဒီေမးခြန္းက ေတာ္ေတာ္ေမးေလ့ေမးထရွိတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ Ubuntu ကို Windows နဲ႔ Dual boot လုပ္မယ္ဆုိၿပီး Ubuntu ကို သြင္းလိုက္တာ Dual boot မျဖစ္ပဲ Partition တစ္ခုလံုး Ubuntu ႀကီးျဖစ္သြားတာမ်ိဳးတုိ႔ေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္လည္းျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲ့လုိမ်ိဳးေတြမျဖစ္ရေအာင္ ကြ်နေ္တာ္သိသေလာက္မွတ္သေလာက္ေလး ျပန္လည္မ်ွေ၀ခ်င္ပါတယ္။
Windows 7 ကိုတင္တဲ့အခါ Windows System Partition အတြက္ size ကိုလုိသေလာက္ယူၿပီး က်န္တာကို Unallocated space အေနနဲ႔ထားခဲ့ပါ။ Windows 7 တင္ၿပီးေနာက္ Dual boot လုပ္မည့္ Ubuntu အေခြကုိထည့္ၿပီး Boot လုပ္လုိက္ပါ။
Windows 7 ကိုတင္တဲ့အခါ Windows System Partition အတြက္ size ကိုလုိသေလာက္ယူၿပီး က်န္တာကို Unallocated space အေနနဲ႔ထားခဲ့ပါ။ Windows 7 တင္ၿပီးေနာက္ Dual boot လုပ္မည့္ Ubuntu အေခြကုိထည့္ၿပီး Boot လုပ္လုိက္ပါ။
Step 1 - Install Ubuntu ကိုႏွိပ္ပါ။
Step 2 က အနည္းဆံုး free space ဘယ္ေလာက္ရွိရမယ္, Laptop ကို AC နဲ႔ connect လုပ္ထားမလုပ္ထား, internet ခ်ိတ္ထားမခ်ိတ္ထား, installation မလုပ္ခင္ internet ခ်ိတ္ထားရင္လည္း Download updates while installing ဆုိတာကို check လုပ္ခဲ့လုိ႔ရပါတယ္။ မလုပ္ခ်င္လဲ ေနာက္မွ Update လုပ္ေပါ့။
Step 3 - Installation type ပါ။ အဲ့မွာ Options 3 ခုရွိပါတယ္။
(1) Ubuntu နဲ႔ Windows Dual-boot လုပ္မယ္ဆုိရင္ "Install Ubuntu alongside Windows 7" ကိုေရြးပါ။
(2) Dual boot မလုပ္ပဲ Ubuntu ပဲတင္သံုးခ်င္တယ္ဆုိရင္ "Replace Windows 7 with Ubuntu" ကိုေရြးပါ။
(3) ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္စိတ္ႀကိဳက္ Partition ေတြ shrink လုပ္မယ္, Mount Point ၁ ခုထက္မကထားခ်င္တယ္, ဘယ္ file system နဲ႔အသံုးျပဳမယ္ (ext 4, ext 3, ext 2, ...) စသျဖင့္ေပါ့........ အဲ့တာဆုိရင္ "Something else" ကိုေရြးပါ။
{OS မတင္ခင္ သိထားရမယ့္အခ်က္ေလးေတြအရင္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ MBR Partition Scheme မွာဆုိ Primary Partition အမ်ားဆံုး ၄ခုပဲရပါတယ္။ GPT Partition Scheme မွာဆို Primary Partition ၄ခုထက္ရပါတယ္။ Ubuntu installation ကို install alongside နဲ႔သြားတယ္ဆုိရင္ Ubuntu Partition Manager က / နဲ႔ swap ကို Logical Partition ေပၚမွာတင္သြားတာဗ်။ Logical Partition ေတြက Extended Partition ေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Ubuntu ကို Primary (or) Logical နဲ႔သြားမလားဆုိတာစဥ္းစားရပါေတာ့မယ္။ ဒါဟာ MBR Partition Scheme အတြက္ေျပာေနတာျဖစ္ပါတယ္။ GPT ဆုိရင္ေတာ့ Primary Partition က ၄ခုထက္ပိုင္းလုိ႔ရေတာ့ သိပ္မရႈပ္ပါဘူး။ Windows ဘက္က System Reserved နဲ႔ OS တင္ထားတဲ့ Partition ဟာ Primary Partition ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆုိ ေနာက္ထပ္ Primary Partition ၂ ခုပဲေပးလုိ႔ရပါေတာ့တယ္။ Windows ဘက္မွာ Primary Partition ၃ခု ျဖစ္ရင္လည္းျဖစ္ႏုိင္တာပဲေလ။ Primary Partition create လုပ္လုိ႔မရေတာ့ရင္ Logical နဲ႔သြားေပါ့။ ဒါမွမဟုတ္ Ubuntu System Partition ကို Primary နဲ႔သြားၿပီး က်န္တဲ့ swap နဲ႔ /home ကုိ Logical နဲ႔သြားေပါ့။}
Something else ကိုေရြးၿပီး Continue လုပ္ပါ။ free space ကို select လုပ္ၿပီး + ကိုႏွိပ္ပါ။
Installation type step 1
- ပထမဆံုး Ubuntu System partition အတြက္ size ကိုလုိသေလာက္ေပးပါ။
- Type for the new partition တြင္ Primary (or) Logical ကို select လုပ္ပါ။
- Location for the new partition မွာ Beginning of this space ကိုေရြးပါ။
- Use as မွာ Ext 4 journaling file system ကိုေရြးပါ။
- Mount Point မွာ / ကိုေရြးၿပီးရင္ OK ႏွိပ္ပါ။
Installation type step 2
Windows မွာလုိမ်ိဳး Data သိမ္းဖို႔ Partition သီးသန္႔ create ခ်င္ရင္ေတာ့ က်န္ရွိေနတဲ့ free space ကို select လုပ္ + ကိုႏွိပ္ၿပီး Mount Point ေနရာမွာ /home ကိုေရြးေပးပါ။ က်န္တဲ့ options ေတြက အေပၚကလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အဆင့္နဲ႔အတူတူပါပဲ။ User Application တစ္ခုခ်င္းစီရဲ႔ Settings ေတြဟာ /home ေအာက္မွာသိမ္းထားတာပါ။ /home အတြက္ partition သီးသန္႔ေဆာက္ေပးခ်င္းအားျဖင့္ OS ကို re-install ျပန္လုပ္မယ္တုိ႔ဆုိရင္ Personal Data ေတြ User Application Settings ေတြ ကို backup လုပ္စရာမလုိေတာ့ပါဘူး။
Installation type step 3
swap partition ကိုထားေပးပါ။ တစ္ခ်ိဳ႔ေသာ Linux Distro ေတြက swap ပမာဏမေလာက္ငွရင္ hibernate (or) standby လုပ္လုိ႔မရတာေတြရွိပါတယ္။ swap သည္ RAM ရဲ႔ ၂ ဆပါ။ Physical Memory က 2 GB ရွိတယ္ဆုိ swap က 4 GB ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႔က်ေတာ့လဲ Physical Memory 2 GB ဆုိ swap ကိုလဲ 2 GB ပဲေပးပါတယ္။
ဒါဆုိရင္ Partition ပိုင္းတဲ့အဆင့္ၿပီးပါၿပီ။ (အကယ္လုိ႔ ကိုယ္ Partition ပိုင္းထားတာ မေသခ်ာဘူးလုိ႔ထင္ေနရင္ Revert (or) Back ကိုႏွိပ္ပါ။)
ေနာက္လာမယ့္အဆင့္ေတြက အရမ္းရုိးရွင္းလုိ႔မေျပာေတာ့ပါဘူး။
/home ေအာက္က data ေတြမပ်က္ေအာင္ Ubuntu OS ကိုဘယ္လုိ re-install လုပ္မလဲ?
Installation type အထိသြားလုိက္ပါ။ Ubuntu OS တင္ထားတဲ့ Partition ေပၚကို Double click လုပ္လုိက္ပါ။ Edit Partition window က်လာပါလိမ့္မယ္။ Use as မွာ Ext 4 ကိုေရြးပါ။ Format the partition ကို check လုပ္ပါ။ Mount point မွာ / ကိုေရြးပါ။ ၿပီးရင္ OK ႏွိပ္ပါ။ ေနာက္ /home partition ေပၚ Double click လုပ္လုိက္ပါ။ Edit Partition window က်လာပါလိမ့္မယ္။ Use as မွာ Ext 4 ကိုေရြးပါ။ Format the partition ကို check မလုပ္ပါနဲ႔။ Mount point မွာ /home ကိုေရြးပါ။ ၿပီးရင္ OK ႏွိပ္ပါ။
(သတိထားရမဲ့အခ်က္က OS ကို re-install ျပန္လုပ္တဲ့အခါ Username တူရပါမယ္။ Username မတူရင္ /home ေအာက္က data ေတြေပ်ာက္ေနပါလိမ့္မယ္။ ပ်က္သြားတာမဟုတ္ပါဘူး။)
Step 2 က အနည္းဆံုး free space ဘယ္ေလာက္ရွိရမယ္, Laptop ကို AC နဲ႔ connect လုပ္ထားမလုပ္ထား, internet ခ်ိတ္ထားမခ်ိတ္ထား, installation မလုပ္ခင္ internet ခ်ိတ္ထားရင္လည္း Download updates while installing ဆုိတာကို check လုပ္ခဲ့လုိ႔ရပါတယ္။ မလုပ္ခ်င္လဲ ေနာက္မွ Update လုပ္ေပါ့။
Step 3 - Installation type ပါ။ အဲ့မွာ Options 3 ခုရွိပါတယ္။
(1) Ubuntu နဲ႔ Windows Dual-boot လုပ္မယ္ဆုိရင္ "Install Ubuntu alongside Windows 7" ကိုေရြးပါ။
(2) Dual boot မလုပ္ပဲ Ubuntu ပဲတင္သံုးခ်င္တယ္ဆုိရင္ "Replace Windows 7 with Ubuntu" ကိုေရြးပါ။
(3) ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္စိတ္ႀကိဳက္ Partition ေတြ shrink လုပ္မယ္, Mount Point ၁ ခုထက္မကထားခ်င္တယ္, ဘယ္ file system နဲ႔အသံုးျပဳမယ္ (ext 4, ext 3, ext 2, ...) စသျဖင့္ေပါ့........ အဲ့တာဆုိရင္ "Something else" ကိုေရြးပါ။
{OS မတင္ခင္ သိထားရမယ့္အခ်က္ေလးေတြအရင္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ MBR Partition Scheme မွာဆုိ Primary Partition အမ်ားဆံုး ၄ခုပဲရပါတယ္။ GPT Partition Scheme မွာဆို Primary Partition ၄ခုထက္ရပါတယ္။ Ubuntu installation ကို install alongside နဲ႔သြားတယ္ဆုိရင္ Ubuntu Partition Manager က / နဲ႔ swap ကို Logical Partition ေပၚမွာတင္သြားတာဗ်။ Logical Partition ေတြက Extended Partition ေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Ubuntu ကို Primary (or) Logical နဲ႔သြားမလားဆုိတာစဥ္းစားရပါေတာ့မယ္။ ဒါဟာ MBR Partition Scheme အတြက္ေျပာေနတာျဖစ္ပါတယ္။ GPT ဆုိရင္ေတာ့ Primary Partition က ၄ခုထက္ပိုင္းလုိ႔ရေတာ့ သိပ္မရႈပ္ပါဘူး။ Windows ဘက္က System Reserved နဲ႔ OS တင္ထားတဲ့ Partition ဟာ Primary Partition ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆုိ ေနာက္ထပ္ Primary Partition ၂ ခုပဲေပးလုိ႔ရပါေတာ့တယ္။ Windows ဘက္မွာ Primary Partition ၃ခု ျဖစ္ရင္လည္းျဖစ္ႏုိင္တာပဲေလ။ Primary Partition create လုပ္လုိ႔မရေတာ့ရင္ Logical နဲ႔သြားေပါ့။ ဒါမွမဟုတ္ Ubuntu System Partition ကို Primary နဲ႔သြားၿပီး က်န္တဲ့ swap နဲ႔ /home ကုိ Logical နဲ႔သြားေပါ့။}
Something else ကိုေရြးၿပီး Continue လုပ္ပါ။ free space ကို select လုပ္ၿပီး + ကိုႏွိပ္ပါ။
Installation type step 1
- ပထမဆံုး Ubuntu System partition အတြက္ size ကိုလုိသေလာက္ေပးပါ။
- Type for the new partition တြင္ Primary (or) Logical ကို select လုပ္ပါ။
- Location for the new partition မွာ Beginning of this space ကိုေရြးပါ။
- Use as မွာ Ext 4 journaling file system ကိုေရြးပါ။
- Mount Point မွာ / ကိုေရြးၿပီးရင္ OK ႏွိပ္ပါ။
Installation type step 2
Windows မွာလုိမ်ိဳး Data သိမ္းဖို႔ Partition သီးသန္႔ create ခ်င္ရင္ေတာ့ က်န္ရွိေနတဲ့ free space ကို select လုပ္ + ကိုႏွိပ္ၿပီး Mount Point ေနရာမွာ /home ကိုေရြးေပးပါ။ က်န္တဲ့ options ေတြက အေပၚကလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အဆင့္နဲ႔အတူတူပါပဲ။ User Application တစ္ခုခ်င္းစီရဲ႔ Settings ေတြဟာ /home ေအာက္မွာသိမ္းထားတာပါ။ /home အတြက္ partition သီးသန္႔ေဆာက္ေပးခ်င္းအားျဖင့္ OS ကို re-install ျပန္လုပ္မယ္တုိ႔ဆုိရင္ Personal Data ေတြ User Application Settings ေတြ ကို backup လုပ္စရာမလုိေတာ့ပါဘူး။
Installation type step 3
swap partition ကိုထားေပးပါ။ တစ္ခ်ိဳ႔ေသာ Linux Distro ေတြက swap ပမာဏမေလာက္ငွရင္ hibernate (or) standby လုပ္လုိ႔မရတာေတြရွိပါတယ္။ swap သည္ RAM ရဲ႔ ၂ ဆပါ။ Physical Memory က 2 GB ရွိတယ္ဆုိ swap က 4 GB ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႔က်ေတာ့လဲ Physical Memory 2 GB ဆုိ swap ကိုလဲ 2 GB ပဲေပးပါတယ္။
ဒါဆုိရင္ Partition ပိုင္းတဲ့အဆင့္ၿပီးပါၿပီ။ (အကယ္လုိ႔ ကိုယ္ Partition ပိုင္းထားတာ မေသခ်ာဘူးလုိ႔ထင္ေနရင္ Revert (or) Back ကိုႏွိပ္ပါ။)
ေနာက္လာမယ့္အဆင့္ေတြက အရမ္းရုိးရွင္းလုိ႔မေျပာေတာ့ပါဘူး။
/home ေအာက္က data ေတြမပ်က္ေအာင္ Ubuntu OS ကိုဘယ္လုိ re-install လုပ္မလဲ?
Installation type အထိသြားလုိက္ပါ။ Ubuntu OS တင္ထားတဲ့ Partition ေပၚကို Double click လုပ္လုိက္ပါ။ Edit Partition window က်လာပါလိမ့္မယ္။ Use as မွာ Ext 4 ကိုေရြးပါ။ Format the partition ကို check လုပ္ပါ။ Mount point မွာ / ကိုေရြးပါ။ ၿပီးရင္ OK ႏွိပ္ပါ။ ေနာက္ /home partition ေပၚ Double click လုပ္လုိက္ပါ။ Edit Partition window က်လာပါလိမ့္မယ္။ Use as မွာ Ext 4 ကိုေရြးပါ။ Format the partition ကို check မလုပ္ပါနဲ႔။ Mount point မွာ /home ကိုေရြးပါ။ ၿပီးရင္ OK ႏွိပ္ပါ။
(သတိထားရမဲ့အခ်က္က OS ကို re-install ျပန္လုပ္တဲ့အခါ Username တူရပါမယ္။ Username မတူရင္ /home ေအာက္က data ေတြေပ်ာက္ေနပါလိမ့္မယ္။ ပ်က္သြားတာမဟုတ္ပါဘူး။)